Od 1 stycznia 2010 r. uległy zmianie przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych dotyczące zasad ustalania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Najważniejsze zmiany to zniesienie kryterium dochodowego przy ubieganiu się o prawo do świadczenia pielęgnacyjnego oraz zmiana okresu, na jaki może zostać przyznane to świadczenie.

Od 1 stycznia 2010 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustalane jest niezależnie od dochodów rodziny i na czas nieokreślony, a jeżeli orzeczenie o niepełnosprawności albo znacznym stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony - do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia. Ponadto, w przypadku, gdy w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, prawo to jest ustalane począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.

Osobie innej niż spokrewniona w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny świadczenie pielęgnacyjne przysługuje pod warunkiem, że nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu albo gdy osoba ta nie jest w stanie sprawować opieki. Ocena sytuacji rodzinnej w tym zakresie w indywidualnych sprawach należy do organu właściwego.

Wnioski o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego powinny być składane nadal według wzoru określonego w załączniku nr 7 do rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 105, poz. 881, z późn. zm.). Natomiast w związku ze zniesieniem kryterium dochodowego przy ustalaniu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, osoby wnioskujące o to świadczenie po dniu 31 grudnia 2009 r. nie muszą wypełniać wniosku w części zawierającej informacje, które były niezbędne jedynie do ustalenia dochodu rodziny wnioskodawcy.

W przypadku wątpliwości, co do spełniania warunków, od których uzależnione jest prawo do świadczenia pielęgnacyjnego organ właściwy może przeprowadzić wywiad, a także wystąpić do ośrodka pomocy społecznej o udzielenie informacji w tym zakresie, jeżeli okoliczności te zostały ustalone w rodzinnym wywiadzie środowiskowym przeprowadzonym nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem otrzymania przez ośrodek pomocy społecznej wniosku o udzielenie informacji.

Wyżej opisane zmiany zostały wprowadzone na podstawie art. 13 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją wydatków budżetowych (Dz. U. Nr 219, poz. 1706).